In een natuurlijke tuin is alles met elkaar verbonden. De planten, insecten, dieren en bodem.
Iedere tuin heeft zijn eigen kleine ecosysteem, ook in de stad.
Als tuinvrouw zoek ik de balans op tussen ‘ingrijpen’ en ‘niets doen’.
Ik laat de natuur zijn gang gaan maar ik zorg met regelmatig onderhoud dat je tuin er mooi en overzichtelijk uit blijft zien. Tuinonderhoud zorgt voor vitaliteit: doordat je in de grond wroet en dingen wegsnoeit bevorder je het leven in de tuin.
Een natuurlijke tuin heeft verschillende voordelen:
– Milieuvriendelijk
– Minder groenafval door hergebruik via compost en bodembedekking
– Plezierig tuinonderhoud
– Gezonde planten
– Grotere biodiversiteit
– Minder water nodig in de zomer
– En het belangrijkste, de tuin is een fijne plek om in te zijn
Als je het leuk vindt om er meer over te lezen, hieronder heb ik meer beschreven over de dynamiek van natuurlijke tuinverzorging.
Het nut van onkruid
Onkruid lijkt ons te plagen door steeds maar terug te groeien. Maar het blijkt een belangrijke functie te hebben; de natuur is bezig om met deze planten de bodembalans te herstellen. De grond in onze omgeving is namelijk vaak verstoord. Waar de mens komt volgen de onkruiden.
Bij een verdichte grond komen er akkerdistels met hun penwortel. Bij een kale bodem komt de vogelmuur de grond snel bedekken. Bij veel bodemverstoringen kun je de onbalans terug zien aan de soort planten die er groeien.
Het onkruid maakt zichtbaar wat je aan de tuingrond kan verbeteren.
Onkruid beheersen
Onkruid is meestal onschadelijk, en vaak zelfs eetbaar. Het zijn wilde planten (inheemse planten) die we onkruid zijn gaan noemen omdat we ze in de tuin niet mooi vinden of omdat ze onze gewenste planten overwoekeren.
We halen het onkruid weg zodat ‘onze’ planten de ruimte krijgen. Dit kan traditioneel door wekelijks de grond kaal te schoffelen, maar ik word van zo’n kale tuin helemaal niet blij. De insecten en dieren ook niet trouwens.
Door de bodem steeds bedekt te houden met planten of bladeren (dit heet mulchen) onderhoud je de tuin op een natuurlijke manier. Zo kost onkruidbeheersing minder tijd en het maakt de tuin veel groener.
Bodemgezondheid
Voor een natuurlijke tuin is de bodem het belangrijkste. In gezonde grond komen in één theelepel al miljarden micro-organismen voor!
Schimmels en bacteriën zijn een onderdeel daarvan en die werken allemaal samen om:
– Dode plantenresten te verteren
– Te zorgen voor een goede lucht- en vochthuishouding in de grond
– Te helpen met het beschikbaar maken van mineralen voor de planten
Al die micro-organismen vormen een groot samenwerkend netwerk. Wist je dat zelfs planten communiceren met elkaar?
Een levende bodem helpt mee met het groeien van mooie gezonde planten. De planten kunnen dan dieper wortelen, zijn weerbaarder tegen plantenziekten, ze zijn sterker in droge zomers en ze kunnen beter voedingstoffen opnemen.
Als tuinier kan je de bodem gezonder maken door bijvoorbeeld compost toe te voegen. Zo ben je niet steeds bezig met het bestrijden van ziekten en plagen, maar je voorkomt ze door de plantgezondheid op te bouwen.
Planten uitkiezen
Als je een mooie tuin wil is het belangrijk om planten uit te kiezen die bij de plek passen. Zand, klei, schaduw, zon: iedere plant heeft andere voorkeuren.
Door de juiste planten uit te kiezen heb je er veel minder werk aan, want ze doen het dan gewoon veel beter.
Als een plant het niet naar zijn zin heeft krijgt hij ‘stress’ en zal hij minder goed groeien. De plant laat dan bladeren vallen. Of hij blijft klein en gaat heel snel bloeien om nog snel zaden te kunnen verspreiden.
Door stress veranderen de plantenhormonen waar dan slakken, insecten en schimmels op reageren. Deze kunnen waarnemen dat de plant niet gezond is en helpen met de afbraak ervan. Zo helpen ze je met het opruimen van de zwakke planten in de tuin.
Biodiversiteit
Het is heel gemakkelijk om bijen, vlinders en vogels naar de tuin te lokken. Al die beestjes zijn niet alleen erg leuk om te zien maar ze helpen ook om je tuin gezond te houden.
Een luizenplaag wordt bijvoorbeeld opgeruimd door lieveheersbeestjes. En vogels eten graag de slakken op. Zo worden de schadelijke insecten nooit een plaag doordat je een leefomgeving hebt gemaakt waar ook hun natuurlijke vijanden graag leven.
Als je het hele jaar zorgt voor verschillende soorten bloemen en schuilplaatsen vergroot je daarmee snel de biodiversiteit.
Biologisch
Als ik planten of zaden koop gaat mijn voorkeur altijd uit naar biologische teelt. Bij onze voeding wordt het steeds bekender dat we geen bestrijdingsmiddelen of antibiotica meer binnen willen krijgen, maar voor tuinplanten en snijbloemen is dat een redelijk nieuwe ontwikkeling.
Bij het tuincentrum zijn veel planten stevig bespoten met bijvoorbeeld insecticiden (tegen insecten) of herbiciden (tegen onkruid). De planten bij het tuincentrum zien er daardoor prachtig uit maar de teelt is erg vervuilend. In de tuin werken die gifstoffen ook nog gewoon door. De bijen krijgen ze binnen via de nectar (wat deels de oorzaak is van de huidige bijensterfte) en zodra de bladeren in de herfst afvallen komen de pesticiden ook in de grond en in het grondwater.
Ik werk met plantgoed van kwekerijen waar ze bewust omgaan met het milieu.
De plantensoorten worden geselecteerd op hun natuurlijke weerstand en krijgen de tijd om langzaam te groeien. Zo krijg je een tuin met evenwichtige planten, waar de bijen en andere insecten niet door worden verzwakt.
Dynamisch tuinieren
In een natuurlijke tuin ben je geen strijd aan het leveren tegen insecten en onkruid. Je probeert juist samen te werken met de natuur.
Dat is niet zo gemakkelijk als het klinkt, het blijft soms lastig om erachter te komen waarom een plant ziek wordt of hoe je om moet omgaan met slakken en muizen. Ook kweek, zevenblad en bramen blijven taaie rakkers die steeds ons doorzettingsvermogen blijven testen.
De tuin is ieder jaar anders en die dynamiek vraagt van ons een bepaald incasseringsvermogen, flexibiliteit en creativiteit. Als tuinvrouw werk ik met die kwaliteiten.
